A na-eche na adịghị ike na ndị agadi mgbe ụfọdụ dị ka ọnwụ dị arọ, gụnyere nkwụsị nke anụ ahụ, na afọ, ma nchọpụta ọhụrụ na-egosi na ibu ibu nwekwara ike na-ekere òkè na ọnọdụ ahụ.
N'ime nnyocha e bipụtara na Jan. 23 na magazin BMJ Open, ndị nchọpụta si Norway chọpụtara na ndị nwere oke ibu n'etiti afọ (nke a na-atụle site na nchịkọta anụ ahụ (BMI) ma ọ bụ gburugburu n'úkwù) nwere nnukwu ihe ize ndụ nke adịghị ike ma ọ bụ adịghị ike na mbụ. .Afọ 21 ka e mesịrị.
"Mme fragility bụ ihe mgbochi siri ike maka ịka nká na ịka nká na nke gị onwe gị," ka Nikhil Satchidanand, Ph.D., ọkà mmụta sayensị na osote prọfesọ na Mahadum dị na Buffalo kwuru, bụ onye na-etinyeghị aka na ọmụmụ ọhụrụ ahụ.
Ndị agadi na-esighị ike nọ n'ihe ize ndụ dị elu nke ọdịda na mmerụ ahụ, ụlọ ọgwụ na nsogbu, o kwuru.
Tụkwasị na nke ahụ, ọ na-ekwu, ndị agadi na-esighị ike na-enwekarị ịda mbà n'obi nke na-eduga ná nkwụsị nke nnwere onwe na mkpa ọ dị ka etinye ya n'ụlọ ọrụ nlekọta ogologo oge.
Nsonaazụ nke ọmụmụ ọhụrụ ahụ kwekọrọ na ọmụmụ ogologo oge gara aga nke chọtara njikọ dị n'etiti oke ibu midlife na tupu ike ọgwụgwụ mgbe e mesịrị na ndụ.
Ndị nchọpụta ahụ achọpụtaghịkwa mgbanwe ndị sonyere na ndụ, nri, omume, na ọbụbụenyi n'oge ọmụmụ ihe nke nwere ike imetụta ihe ize ndụ nke adịghị ike ha.
Ma ndị edemede dere na nsonaazụ nke ọmụmụ ahụ na-egosi "mkpa ọ dị ịdị na-enyocha mgbe niile na ịnọgide na-enwe BMI kacha mma na [gburugburu úkwù] n'oge ọ bụ okenye iji belata ihe ize ndụ nke adịghị ike n'oge agadi."
Ọmụmụ ihe a dabere na data nyocha sitere n'aka ndị bi na 4,500 dị afọ 45 na karịa na Tromsø, Norway n'etiti 1994 na 2015.
Maka nyocha ọ bụla, a tụrụ ịdị elu na ịdị arọ nke ndị sonyere.A na-eji nke a gbakọọ BMI, nke bụ ngwaọrụ nyocha maka ụdị ịdị arọ nke nwere ike ịkpata nsogbu ahụike.BMI dị elu anaghị egosi mgbe niile ọkwa abụba anụ ahụ dị elu.
Ụfọdụ nnyocha tụlekwara okirikiri ndị sonyere n'úkwù, bụ́ nke e ji tụọ ibu afọ.
Tụkwasị na nke ahụ, ndị nchọpụta ahụ kọwapụtara adịghị ike dabere na njirisi ndị a: oke ibu na-atụghị anya ya, ịla n'iyi, ike na-adịghị ike, ngwa ngwa ije ngwa ngwa, na obere mgbatị ahụ.
A na-akọwa adịghị ike site na ọnụnọ ma ọ dịkarịa ala atọ n'ime njirisi ndị a, ebe adịghị ike nwere otu ma ọ bụ abụọ.
N'ihi na naanị 1% nke ndị na-eso ya adịghị ike na nleta ikpeazụ, ndị nchọpụta chịkọtara ndị a na 28% bụ ndị na-adịghị ike na mbụ.
Nnyocha ahụ chọpụtara na ndị mmadụ buru ibu n'etiti afọ (dị ka BMI dị elu gosipụtara) fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ugboro 2.5 nwere ike ịta ahụhụ site na adịghị ike na afọ 21 ma e jiri ya tụnyere ndị nwere BMI nkịtị.
Tụkwasị na nke ahụ, ndị nwere oke dị elu ma ọ bụ n'úkwù dị elu nwere okpukpu abụọ nwere ike inwe prefrastylism / adịghị ike na nyocha ikpeazụ ma e jiri ya tụnyere ndị nwere gburugburu úkwù nkịtị.
Ndị nchọpụta ahụ chọpụtakwara na ọ bụrụ na ndị mmadụ na-ebuba ibu ma ọ bụ na-abawanye n'úkwù n'oge a, ha nwere ike ịda mbà na njedebe nke oge ọmụmụ.
Satchidanand kwuru na ọmụmụ ihe ahụ na-enyekwu ihe akaebe na nhọrọ ndụ ahụike oge mbụ nwere ike itinye aka na ịka nká nke ọma.
"Ọmụmụ ihe a kwesịrị ichetara anyị na mmetụta ọjọọ nke ịba ụba ibu ibu na-amalite na nwata dị njọ," ka o kwuru, "ọ ga-emetụtakwa ahụike zuru oke, ọrụ, na ndụ ndụ nke ndị toro eto."
Dr. David Cutler, bụ dọkịta na-ahụ maka ọgwụgwọ ezinụlọ na Providence St. Johns Medical Center na Santa Monica, California, kwuru na otu n'ime adịghị ike nke ọmụmụ ihe bụ na ndị nchọpụta lekwasịrị anya n'akụkụ anụ ahụ nke adịghị ike.
N'ụzọ megidere nke ahụ, "ọtụtụ ndị mmadụ ga-aghọta adịghị ike dịka mmebi nke ọrụ anụ ahụ na nke uche," ka o kwuru.
Ọ bụ ezie na a na-etinye ụkpụrụ anụ ahụ nke ndị na-eme nchọpụta ji mee ihe n'ọmụmụ ihe a n'ọmụmụ ihe ndị ọzọ, ụfọdụ ndị nchọpụta agbalịwo ịkọwa akụkụ ndị ọzọ nke adịghị ike, dị ka akụkụ uche, mmekọrịta mmadụ na ibe, na nke uche.
Tụkwasị na nke ahụ, ndị na-ekere òkè n'ọmụmụ ihe ọhụrụ ahụ kọrọ ụfọdụ ihe na-egosi adịghị ike, dị ka ike ọgwụgwụ, adịghị arụ ọrụ anụ ahụ na ọnwụ na-atụghị anya ya, nke pụtara na ha nwere ike ọ gaghị abụ nke ziri ezi, Cutler kwuru.
Mmachi ọzọ Cutler kwuru bụ na ụfọdụ ndị kwụsịrị n'ọmụmụ ihe ahụ tupu nleta ikpeazụ ga-esochi ya.Ndị nchọpụta ahụ chọpụtara na ndị a na-emekarị ka ndị agadi, na-ebuwanye ibu, ma nwee ihe ndị ọzọ dị ize ndụ maka adịghị ike.
Otú ọ dị, nsonaazụ ya yiri mgbe ndị nchọpụta ahụ wepụrụ ndị mmadụ karịrị 60 na mmalite nke ọmụmụ ihe.
Ọ bụ ezie na ọmụmụ ihe mbụ achọpụtala ihe ize ndụ dị ukwuu nke adịghị ike na ụmụ nwanyị na-adịghị arọ, nchọpụta ọhụrụ ahụ gụnyere ndị na-adịghị arọ maka ndị na-eme nchọpụta iji nwalee njikọ a.
N'agbanyeghị ọdịdị nyocha nke ọmụmụ ihe ahụ, ndị nchọpụta na-enye ọtụtụ usoro ndu ndụ maka nchọpụta ha.
Mmụba nke abụba anụ ahụ nwere ike ibute mbufụt na ahụ, nke jikọtara ya na adịghị ike.Ha dere na ntinye nke abụba n'ime eriri akwara nwekwara ike ime ka ike anụ ahụ belata.
Dr. Mir Ali, dọkịta na-awa bariatric na onye nduzi ahụike nke MemorialCare Bariatric Surgery Center na Orange Coast Medical Center na Fountain Valley, Calif., Na-ekwu na oke ibu na-emetụta ịrụ ọrụ n'ọdịnihu na ndụ n'ụzọ ndị ọzọ.
"Ndị ọrịa m buru ibu na-enwekarị nsogbu nkwonkwo na azụ," ka ọ na-ekwu."Nke a na-emetụta ngagharị ha na ikike ibi ndụ dị mma, gụnyere ka ha na-aka."
Ọ bụ ezie na adịghị ike na-ejikọta n'ụzọ ụfọdụ na ịka nká, Satchidanand kwuru na ọ dị mkpa icheta na ọ bụghị onye ọ bụla meworo agadi na-esi ike.
Tụkwasị na nke ahụ, "ọ bụ ezie na usoro adịghị ike nke dị n'okpuru dị nnọọ mgbagwoju anya na multidimensional, anyị nwere ụfọdụ nchịkwa n'ọtụtụ ihe na-eme ka adịghị ike," ka o kwuru.
Nhọrọ ụdị ndụ, dị ka imega ahụ́ mgbe nile, iri ahụ́ ike, idebe ụra nke ọma, na ịchịkwa nchekasị, na-emetụta ibu ibu n'oge ntorobịa, ka ọ na-ekwu.
O kwuru, sị: “E nwere ọtụtụ ihe na-akpata ibu ibu, gụnyere mkpụrụ ndụ ihe nketa, homonụ, inweta ezigbo nri, na agụmakwụkwọ mmadụ, ego ya, na ọrụ ya.
Ọ bụ ezie na Cutler nwere nchegbu ụfọdụ banyere njedebe nke ọmụmụ ihe ahụ, o kwuru na ọmụmụ ihe na-egosi na ndị dọkịta, ndị ọrịa na ndị ọha na eze kwesịrị ịma banyere adịghị ike ahụ.
“N'ezie, anyị amaghị otú e si eme ihe banyere adịghị ike.Anyị amaghị ka esi egbochi ya.Mana anyị kwesịrị ịma gbasara ya,” ka o kwuru.
Ịkwalite mmata maka adịghị ike dị mkpa karịsịa n'ihi ọnụ ọgụgụ ndị agadi, Satchidanand kwuru.
Ọ sịrị, "Ka ọha mmadụ zuru ụwa ọnụ na-aga n'ihu na-eto ngwa ngwa na nkezi ndụ ndụ anyị na-abawanye, anyị na-eche mkpa ọ dị ịghọta nke ọma usoro adịghị ike," ka o kwuru, "na ịzụlite usoro dị irè na nke a pụrụ ijikwa mee iji gbochie na ịgwọ ọrịa adịghị ike."
Ndị ọkachamara anyị na-enyocha ahụike na ịdị mma mgbe niile ma na-emelite akụkọ anyị ka ozi ọhụrụ na-adị.
Chọpụta ka ịdaba ọkwa estrogen n'oge menopause nwere ike ibute oke ibu yana otu esi ewepụ ya.
Ọ bụrụ na dọkịta gị enyela ọgwụ antidepressants, ọgwụ ndị a nwere ọtụtụ uru maka ahụike uche gị.Mana nke ahụ anaghị egbochi gị ichegbu onwe gị…
Enweghị ụra nwere ike imetụta ahụike gị nke ọma, gụnyere ibu gị.Chọpụta ka àgwà ihi ụra nwere ike isi metụta ikike i felata ibu na ihi ụra…
Mkpụrụ flax bara uru maka ịbelata ibu n'ihi ihe oriri ya pụrụ iche.Ọ bụ ezie na ha nwere ezigbo uru, ha abụghị anwansi…
A maara Ozempic maka ikike ya inyere ndị mmadụ aka ịkwụsị ibu.Agbanyeghị, ọ bụ ihe a na-ahụkarị maka ndị mmadụ ifelata ibu ihu, nke nwere ike ibute…
Laparoscopic gastric banding na-amachi oke nri ị nwere ike iri.Ịwa ahụ LAP bụ otu n'ime usoro bariatric kacha njọ.
Ndị nyocha ahụ na-ekwu na ịwa ahụ bariatric na-ebelata ihe niile na-akpata ọnwụ, gụnyere ọrịa kansa na ọrịa shuga.
Kemgbe mmalite ya na 2008, Noom Diet (Noom) aghọwo otu n'ime nri ndị kacha ewu ewu ngwa ngwa.Ka anyị hụ ma Noom bara uru ịnwale…
Ngwa mbelata ibu nwere ike inye aka soro omume ndụ dị ka oriri calorie na mmega ahụ.Nke a bụ ngwa ọnwụ arọ kacha mma.